دنیای سینما در سال 2014 نیز مانند هر سال با تولید صدها فیلم پایان یافت و سرانجام روزی که تمام این فیلم ها مورد ارزیابی قرار خواهند گرفت ( البته توجه به میزان و معیار این ارزیابی بسیار مهم است ! ) به زودی از راه می رسد .
در میان صدها فیلمی که در سال 2014 ساخته شده اند ، تنها تعدادی از آن ها شانس این را پیدا کرده اند که در لیست نامزدهای این جایزه جهانی ! قرار بگیرند . فیلم هایی که نامزدی هر کدام از آن ها مسلما به دلیلی بوده است ، بعضی ها به دلیل کارگردانی خوب ، بعضی برای فیلمنامه ی خوب ، بعضی به دلیل … و بعضی به دلایلی که هیچ ربطی به دنیای سینما ندارند ، شاید دلایلی سیاسی یا نژادی ؟!
همه ی ما می دانیم ، جشنواره هایی مانند اسکار ، کن ، گلدن گلوب و … تنها ، جشنواره هایی سینمایی نیستند بلکه ویترینی سیاسی برای کشورهای شرکت کننده در آن محسوب می شوند . سال گذشته یعنی در هشتاد و ششمین جایزه اسکارشاهد آن بودیم که فیلم ” 12 سال بردگی ” ( 12Years a Slave ) ساخته استیو مک کوئین در بخش های مختلفی همچون بهترین فیلم ، بازیگر مکمل زن و … نامزد دریافت جایزه این آکادمی شد و طبق پیش بینی ها دیدیم که در پایان مراسم ، ” 12 سال بردگی ” نتیجه ی پرباری را برای عواملش که تقریبا اکثر آن ها سیاه پوست بودند ، با خود به همراه داشت .
علارقم بخت بلند ” 12 سال” بردگی ” در اسکار و گلدن گلوب 2013 ، شاهد آنیم که در سال 2014 فیلم ” سلما ” ( Selma ) به کارگردانی آوا دوورنی که او نیز سیاه پوست است و با آنکه فیلمش درباره مارتین لوتر کینگ ، یکی از سیاستمداران و فلاسفه مهم قرون معاصر می باشد و از نظر ساختار سینمایی نیز ، فیلم قوی ای محسوب می شود ، در اسکار تنها در یک بخش نامزد می شود و در گلدن گلوب نیز به همین ترتیب .
زمانی که جوایز اسکار چند سال اخیر را دوره می کنم و قطعه های این پازل را کنار هم می گذارم ، سوال های بسیای برایم ایجاد می شود که پاسخ آن ها را تنها بایستی داوران جایزه اسکار به من بدهند !
چرا فیلمی مانند ” سلما ” که فیلمی از لحاظ سینمایی قوی است ، مضمون ارزشمندی دارد و توسط یک زن سیاه پوست کارگردانی شده ، تنها در یک بخش نامزد دریافت جایزه شود ( آن هم برای خالی نبودن عریضه ) اما فیلمی بی محتوا و خسته کننده و بی سر و ته همچون ” هتل بزرگ بوداپست ” (The Grand Budapest Hotel ) در نه بخش کاندید می شود ؟ ملاک و معیار هیئت انتخاب اسکار برای انتخاب نامزدها چیست ؟ ایا معیار آن ها تنها بر اساس خط کشی است که درجه بندی اش بر اساس ساختار سینمایی است یا آنکه در میان درجه بندی هایش کلماتی همچون سیاست و نژادپرستی نیز جای خوش کرده اند ؟ آیا می توان اینگونه اندیشید که اسکار با نامزدی و جایزه دادن به فیلمی مانند ” 12 سال بردگی ” ویترین سیاسی و نژادی خود را در سال 2013 پر کرده است و حال امسال دیگر ویترینش جایی برای یک فیلم دیگر اما ارزشمندتر از لحاظ ندارد؟
اگر شما جزء هیئت داوران اسکار بودید کدام را انتخاب می کردید “12 سال بردگی ” یا ” سلما ” را ؟
پریسا دامادی – سینما فستیوال